OLUMLU ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİLERİNE SAHİP BİREYLER YETİŞTİRMEK
Çocuklarımızın olumlu arkadaşlık ilişkisi geliştirebilmelerini, önemsemelerini, birbirlerinin duygularını anlayabilmelerini, yaşadıkları sorun ve çatışmalarda uygun çözüm yolu üretebilmelerini sağlamak birinci amaç olmalıdır. Çünkü, olumlu arkadaşlık geliştirebilme becerisinin, yetişkinliğe yolculukta ve gelecek yaşantılarında çok önemli olduğunu biliyoruz.
Arkadaşlık Neden Önemlidir?
- Aidiyat duygusu, değer görme hissi kazanımına ve özgüveninin gelişimine yardım eder.
- Aynı dönemi ve aynı sorunları paylaşan insanlarla birlikte olmak güven ve rahatlık hissi verir.
- Diğerlerinin yaşantıları onlar için önemli bir bilgi kaynağıdır.
- Diğerlerinin kimliklerini, rollerini, değerlerini ve anlayışlarını deneyimlemenin yoludur.
- Olumlu arkadaşlıklar yetişkinliğe yolculukta önemlidir.
- Sosyal, duygusal becerilerinin kazanımı sağlamak, başkalarının düşüncelerini anlama ve onlara hassas davranmak gibi...
- Akranlarıyla vakit geçirirken birbirlerini model alırlar. Saçlarını, görünümlerinin ve ilgilerinin bulunduğu gruba göre değiştirebilirler. Bu, bir grup tarafından kabul görme, onaylama ve güven duyma ihtiyacının karşılandığını gösterir. Ailelerin ve arkadaşların rolleri birbirinden farklıdır.
- Arkadaşlıklarda kısa vadeli seçimler önem kazanırken, ebeveynler uzun vadeli seçimlere odaklanmaktadırlar.
- Çocukla kurulan güçlü bağ ve gencin arkadaşlıklarıyla elde ettiği sosyal becerilerin dengeli uyumu onu yetişkinlikte güçlü, başarılı ve sosyal becerileri yüksek bir birey haline getirir.
Olumlu Arkadaş İlişkileri Gelişitirmeyi Destekleyen Ebeveyn Tutumları
- Erken yaşlardan itibaren, aileleri tarafından arkadaşlık kurabilmeleri için yönlendirilen ve ortam yaratılan çocuklar; hem olumlu arkadaşlık kurmayı öğrenirler ve çok sayıda arkadaşları olur, hem de yaşama dair bilgi ve beceriler edinirler.
- Arkadaş edinmesi için, bazı becerilerin aile ortamında kazandırılması gerekir. Bu da ebeveynin sorumluluğundadır. Örneğin, ebeveynler, çocuğa paylaşmayı, başkasının duygularını anlamayı, duygularını denetim altına almayı, belirlenmiş kurallara uymayı, cesaretli ve girişken olmayı, saygılı olmayı, kendinden küçükleri sevmeyi ve korumayı, yardımlaşmayı vb. öğretmelidir.
- Çocuklarının arkadaşlık tercihleri konusunda mücadeleci değil (örn, kendi değerlerine uymayan ya da farklı davranışlar gösteren çocuklarla, arkadaşlık kurmamaları konusunda ısrarcı olmak vb.) gözlemci olan ebeveynlerin çocukları; arkadaşlarıyla ilişkileri, kimlerle arkadaş oldukları, ne tür oyunlar oynadıkları konularında ailelerine karşı açık olurlar. Müdahaleci yaklaşımlar, çocuğun ya anne-babaya arkadaşlıkları konusunda yalan söylemesine yol açmakta ya da çocuğun tüm arkadaşlık ilişkilerini olumsuz etkileyebilmektedir.
Olumlu arkadaş ilişkilerine sahip bir birey yetiştirmek için;
- Çocuğunuza kendi başına yapabileceği ya da yapamayacağı şeyleri anlatın. Bu konuda her ailenin sınırları, değerler sistemi, hayata bakış açısı farklıdır, kendine özgüdür. Çocuğunuzun içinde bulunduğu yaş özelliklerini de dikkate alarak sizin için kabul edilebilir olan sınırları belirlemeniz ve bu konuda net ve tutarlı olmanız çocuğunuzun da kendini daha güvende hissetmesini sağlayacaktır.
- Grup ortamında bireysel olmaktan çok, grup bilinci önemli olduğu için, bazen çocuğunuzu beklemediğiniz şeyler yaparken gözlemleyebilirsiniz. Böyle bir durumda çocuğunuzu suçlamadan önce, olayın ne olduğunu, nasıl geliştiğini anlamaya çalışın.
- Arkadaşlarını küçümsemeyin. Çünkü o, arkadaşlarını kendisi seçmiştir. Bu davranışınız çocuğunuzun benlik saygısını sarsabilir.
- İyi arkadaşlık seçimlerini övün, destekleyin: ‘’ Çok iyi bir arkadaş seçimi yapmışsın. Umarım sende mutlusundur.’’
- Davranışları sizin tarafınızdan onaylanmış bir başka çocukla birlikteliğini övün, arkadaşlarıyla birlikteyken çocuğunuzun hoşuna gidecek faaliyetler planlayın.
- Arkadaşlarıyla yaşadığı çatışmalarda kendini kontrol etmesi ve fiziksel saldırganlığa, verebileceği konusunda yol gösterici olun.
- Çocuğunuzun duygularını ve fikirlerini açıklamasına izin verin. Onu dinleyin ki o da başkalarını dinlesin.
